Đến nay, Yên Bái vẫn còn 60 Hợp tác xã (HTX) khó khăn trong giải thể và chưa đăng ký, tổ chức lại theo Luật HTX năm 2012 chiếm 10,5% trong tổng số 570 HTX của tỉnh, đây là con số không hề nhỏ. Thế nhưng việc tiến hành thủ tục giải thể, xóa tên các HTX này hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Phóng viên Cổng Thông tin điện tử Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã có buổi trao đổi với ông Đỗ Nhân Đạo - Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Yên Bái.

Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về những khó khăn trong hoạt động giải thể của HTX hiện nay trên địa bàn tỉnh? 

Ông Đỗ Nhân Đạo: Đến thời điểm hiện tại 20/9/2021, toàn tỉnh Yên Bái hiện có tổng số 570 HTX hoạt động trong nhiều lĩnh vực; Tuy nhiên, bên cạnh những HTX có đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà, thì vẫn còn 60 Hợp tác xã (HTX) khó khăn trong giải thể, chiếm 10,5% trong tổng số 570 HTX của tỉnh, Trong đó, có 41 HTX hiện đang ngừng hoạt động và chưa đăng ký, tổ chức lại hoạt động theo Luật HTX năm 2012, lí do là các HTX còn nợ Thuế, nợ các tổ chức tín dụng hoặc vướng mắc tài sản không chia.

Theo thống kê qua công tác kiểm tra, rà soát của Liên minh HTX tỉnh và các huyện, thị, thành phố trong tỉnh, trong số 41 HTX hiện đang ngừng hoạt động và chưa đăng ký, tổ chức lại hoạt động theo Luật HTX năm 2012 nằm ở tất cả 9/9 địa phương trong toàn tỉnh, trong đó huyện Yên Bình chiếm tỷ lệ nhiều nhất với 9 HTX, Văn Chấn 7 HTX…

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các HTX khó khăn trong giải thể đó là: Phần lớn là còn nợ Thuế, nợ các tổ chức tín dụng, hoặc vướng mắc tài sản không chia; một số HTX thất lạc hồ sơ tài liệu để xác định nguồn gốc tài sản để định giá, không thành lập được Hội đồng giải thể do không có người đại diện, do thất lạc con dấu, giấy đăng ký kinh doanh (5 HTX mất, thất lạc con dấu, mất Giấy đăng ký kinh doanh và 1 HTX không có đủ hồ sơ tài liệu có liên quan xác định nguồn gốc để kiểm kê, định giá tài sản; 1 HTX có tài sản trên đất và quyền sử dụng đất từ nhiều nguồn sở hữu khác nhau gây khó khăn trong bàn giao, hoặc thanh lý tài sản).

Đáng nói, trong số các HTX này, có không ít HTX mang đầy đủ "các căn bệnh nan y” như đã đề cập ở trên, nên rất khó khăn trong việc giải thể, điển hình như HTX Minh Thành (huyện Yên Bình), HTX Liên Thành (huyện Lục Yên), HTX Tân Thượng (Thị xã Nghĩa Lộ), HTX Nậm Kim (huyện Mù Cang Chải), HTX Hưng Thuận (huyện Trấn Yên)...

Trong tổng số 60 HTX hoạt động cầm chừng, kém hiệu quả, khó khăn trong giải thể còn 41 HTX đã ngừng hoạt động kéo dài, không có khả năng tổ chức lại hoạt động theo Luật HTX năm 2012, với các nguyên nhân chủ yếu như: Có đến 26/41 HTX còn nợ Thuế với số tiền trên 2 tỷ đồng, điển hình là HTX Yên Sơn - huyện Văn Yên; HTX Đồng Tâm - TP Yên Bái; HTX mộc công nghiệp - huyện Trạm Tấu và 2 HTX nợ tổ chức tín dụng với số tiền 178 triệu đồng (HTX nông nghiệp Nghĩa Trung - thị xã Nghĩa Lộ, HTX Liên Thành - huyện Lục Yên).

Có 12 HTX còn vướng mắc về tài sản trên đất và quyền sử dụng đất từ nhiều nguồn sở hữu khác nhau gây khó khăn trong bàn giao hoặc thanh lý tài sản; HĐQT, thành viên HTX không có mặt tại địa phương, không có đủ hồ sơ tài liệu liên quan xác định nguồn gốc để kiểm kê, định giá tài sản, cùng với đó là một số HTX hồ sơ thành lập trước năm 2012, nên không đủ các nội dung để đưa lên Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký HTX...